Durf te kiezen – publicatie Kunstenkrant
Was ik maar een kunstenaar. Ik zou een penseel pakken, het doek beschilderen en stoppen wanneer ik klaar ben.
Of wacht! Toch niet. Want volgens Gaea Schoeners wacht mij als kunstenaar een leven vol ontberingen en bedreigingen. Liever dan een kunstenaar wil ik iemand zijn die het kunstenaarsleven een zetje in de rug geeft. Niet zoals Gaea betoogt in haar manifest (kunst kan de wereld redden – ja, misschien), maar op een manier die praktisch is en waarvan ik het gevoel heb dat ik op mijn manier kan bijdragen. Bijvoorbeeld door een tentoonstelling te bezoeken of kunst te kopen. Of door te werken bij een toffe organisatie die een rijk cultureel leven mogelijk maakt.
Ik maak die keuze en ook een gemeente kan een vuist maken voor cultuur. Door (podium)kunstenaars op weg te helpen. Door ruimte toegankelijk te maken of plekken te ondersteunen waar men mag experimenteren. En vooral: door zich uit te spreken in woord en gedrag.
Makkelijker gezegd dan gedaan want voor deze besluitvaardigheid is moed, verbeelding en daadkracht nodig. Twijfel en gepolder liggen op de loer. Ik vind dat een stad met groeiambitie én die ook nog eens innovatief wil zijn, toch moet durven kiezen. Zo’n stad zegt bijvoorbeeld ‘ja’ tegen een kunstenaar die het experiment durft aan te gaan en zegt ‘nee’ tegen de kunstenaar die ervaren, maar minder avontuurlijk is.
Er zijn genoeg redenen voor beleidsmakers om niet te kiezen: multi-interpreteerbare beleidsprogramma’s, te weinig geld voor te veel partijen etc, begrijpelijk. Ook discussies over de waarde van cultuur kunnen het keuzemoment eerder lamslaan dan verder brengen. Of kunstenaars maken de keuze lastig door te zeggen dat kunst toch niet begrepen hoeft te worden.
Maar al die argumenten om niet te kiezen zorgen ervoor dat de kunsten stil blijven staan. Zo gebeurt het dat een kunstgezelschap of –locatie een beetje budget krijgt, maar niet voldoende om iets gewaagds uit te proberen. Gebrek aan erkenning maakt kunstenaars minder slagvaardig en vernieuwend, terwijl deze eigenschappen de kunsten juist zo waardevol maken.
Laten we er met elkaar dus voor zorgen dat de boel in beweging blijft. Daarvoor moeten we beseffen dat kiezen voor de beste optie niet bestaat, behoefte-analyses en cijfers ten spijt. Soms moeten we – en beleidsmakers ook – varen op een gut-feeling. Zodat er wél iets gebeurt.
Dit betoog is een verzoek aan de mogelijk-makers en de zetjes-in-de-rug-gevers om JA te zeggen. JA zeggen tegen de uitdaging om een keuze te maken. En JA tegen de kunstenaars en aanverwanten die van wanten weten. Pas dan ontstaan er initiatieven waar de hele stad van kan genieten – in het bijzonder de kunstenaar zelf – en waar generaties na ons de vruchten van kunnen plukken.
Hannah Ebbinge
Leave a Reply